ΜΑΘΕΤΕ ΤΑ ΒΟΤΑΝΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΠΙΣΤΕΥΤΗ ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ ΤΟΥΣ!!!





Ολοι ξέρουμε, ή έστω έχουμε ακούσει για τα βότανα και την χρησιμότητά τους. Με ποιο τρόπο γίνεται αυτό, πού και πώς χρησιμεύουν, μένει να το μάθουμε παρακάτω. 

Επιθυμία μας λοιπόν, όταν μαζεύουμε ένα βότανο, είναι σίγουρα να έχει τις περισσότερες δραστικές ουσίες. Αυτό,  το πετυχαίνουμε κυρίως με το μάζεμα λίγο πριν από την καρποφορία, όταν το φυτό βρίσκεται σε πλήρη ανάπτυξη.
υπάρχουν όμως ένα σωρό άλλοι λόγοι, που επηρεάζουν τη δραστικότητά του. 
Έτσι, το πότε γίνεται το μάζεμα αλλάζει από τόπο σε τόπο, ανάλογα με το κλίμα. Γενικά, στα ζεστότερα κλίματα οι θεραπευτικές ουσίες είναι πιο δραστικές απ΄ τα κρύα. Αυτός είναι ένας από τους λόγους που οι ξένοι προτιμούν τα δικά μας θεραπευτικά φυτά (ιδίως της Κρήτης) και συχνά πληρώνουν περισσότερο γι΄ αυτά.
Και στον ίδιο τόπο όμως η δραστικότητα των ουσιών μπορεί ν΄ αλλάξει, ανάλογα με τον καιρό. Ξερός και ζεστός καιρός στο μάζεμα βοηθάει και στην καλύτερη διατήρησή τους.
Σημαντικό ρόλο στην αλλαγή της φαρμακευτικής ιδιότητάς τους, παίζει το αν τα φυτά καλλιεργούνται ή είναι αυτοφυή. Έτσι, όταν καλλιεργούνται, μπορεί να χάσουν τ΄ αγκάθια τους, ν΄ αυξηθεί ο χρόνος ζωής τους κατά ένα ή περισσότερα χρόνια, να μεταβληθεί (αυξηθεί ή μειωθεί) το άρωμά τους, η γεύση τους κ.λπ.
Αυτονόητο είναι ότι μαζεύουμε μόνο τα υγιή φυτά ή μέρη τους, που ξεχωρίζουν για την καλή ανάπτυξή τους, τη φρεσκάδα και τρυφεράδα τους κι όχι τ΄ άρρωστα, που έχουν λιγότερο δραστικά συστατικά. Επίσης πρέπει ν΄ αποφεύγουμε να μαζεύουμε φυτά από ακάθαρτες περιοχές, ραντισμένα χωράφια και από τις άκρες των δρόμων, ώστε να ελαχιστοποιούμε τις πιθανότητες επιβάρυνσής τους από δηλητήρια, καυσαέρια, περιττώματα ζώων κ.λπ.


Πότε και πώς γίνεται το μάζεμα

Για τις ρίζες και τους κονδύλους γίνεται το φθινόπωρο και την άνοιξη. Την εποχή αυτή το έδαφος είναι υγρό και βοηθάει να βγουν εύκολα. Διώχνουμε τα χώματα με προσοχή, τις πλένουμε και τις στεγνώνουμε καλά.
Για τις φλούδες το μάζεμα γίνεται την άνοιξη (ή το φθινόπωρο) γιατί τότε είναι γεμάτες χυμούς, που κυκλοφορούν αυτές τις εποχές.
Το ξύλο μαζεύεται το χειμώνα. Τα φύλλα όταν αρχίζει να μπουμπουκιάζει το φυτό. Τα άνθη μαζεύονται όταν αρχίσουν ν΄ ανοίγουν. Ακόμη κι αν τα άνθη κρατάνε πολύ καιρό, πρέπει να προσέχουμε να τα μαζεύουμε μόλις ανοίξουν, γιατί τα πρώτα άνθη είναι πλούσια σε δραστικές ουσίες.
Φύλλα και άνθη των αρωματικών φυτών μαζεύονται μαζί. Καλό είναι τ΄ άνθη να μαζεύονται πρωί, που είναι πιο δροσερά, ενώ τα φύλλα, όπως και τα φυτά ολόκληρα, καλύτερα είναι το απόγευμα, γιατί περιέχουν όλες τις ουσίες που μάζεψαν στη διάρκεια της ημέρας.
Προσοχή χρειάζεται στη μεταφορά των φύλλων και των λουλουδιών, να μην πατηθούν το ένα με το άλλο. Να παίρνουμε μέτρα ώστε ν΄ αερίζονται καλά και ν΄ αποφεύγουμε τα τσουβάλια, προτιμώντας τα καλάθια.
Τέλος να ξέρουμε πως το πλύσιμο των φυτών, φύλλων και λουλουδιών, καθυστερεί την ξήρανση, ενώ ευνοεί το σάπισμα. Αφού τα κόψουμε γρήγορα και χωρίς να τα ζουλάμε, τα πλένουμε με χλιαρό νερό, τα στραγγίζουμε και τα δένουμε σε ματσάκια (όχι σφιχτά), που τα κρεμάμε σε σκιερό μέρος για να ξεραθούν. Προσοχή στο χαμομήλι που δεν πρέπει να πλένεται ποτέ, φροντίζουμε μόνο να μην προέρχεται από πολυσύχναστο μέρος.
Το μάζεμα των βολβών γίνεται το φθινόπωρο, των μπουμπουκιών την άνοιξη, των σαρκωδών καρπών στην πλήρη ωρίμανσή τους ή λίγο μετά και των ξερών καρπών πριν να ξεραθούν στο φυτό.

Με την αποξήρανση, ορισμένα φαρμακευτικά φυτά, χάνουν μέρος των δραστικών συστατικών ενός, τα οποία θα εξακολουθήσουν να εξασθενούν με το πέρασμα του χρόνου όλο και περισσότερο και, τέλος, θα αχρηστευθούν, όσο καλά κι αν τα διατηρούμε. Γι΄ αυτό επιβάλλεται η ανανέωσή τους συχνά (συνήθως κάθε χρόνο).
Πριν τα αποθηκεύσουμε, καλό είναι να απομακρύνουμε τη σκόνη και ίσως αυγά εντόμων που τοποθετήθηκαν κατά την αποξήρανση. Καταλαβαίνουμε ότι είναι έτοιμα για φύλαξη αν τα φύλλα τους θρυμματίζονται και οι βλαστοί δε λυγίζουν αλλά σπάνε.
Για να διατηρηθούν περισσότερο χρόνο και σε καλύτερη κατάσταση τα φυτά, πρέπει να φυλάγονται σε μέρη χωρίς θερμοκρασία, σκοτεινά, ξηρά και χωρίς ρεύματα. Αλλιώτικα η υγρασία θα τα μουχλιάσει και θ΄  αλλοιώσει τη γεύση τους.
Τα φύλλα, τα άνθη, οι ρίζες, και άλλα μέρη του φυτού θα πρέπει να αποθηκεύονται σε αποστειρωμένα βάζα από σκουρόχρωμο γυαλί και αεροστεγές καπάκι. Μπορούν ακόμη να φυλάσσονται σε καφέ χαρτοσακούλες που θα πρέπει να διατηρούνται σε ξερό μέρος, και μακριά από το φως. Τα μεταλλικά και τα πλαστικά δοχεία δεν συνιστώνται γιατί μπορούν να μολύνουν τα βότανα. Στην αρχή δεν κλείνουμε καλά το βάζο καθώς μπορεί να έχει μείνει κάποια υγρασία. Για το λόγο αυτό μπορούμε να δέσουμε σε μια γάζα λίγους κόκκους ρύζι και να τους βάλουμε στο βάζο. Πάνω στο κάθε δοχείο γράφομε πάντα το όνομα του φυτού και την ημερομηνία συλλογής του, αφού όπως είπαμε πρέπει να καταναλώνονται σε διάστημα ενός χρόνου. 



ΤΡΟΠΟΙ ΧΡΗΣΗΣ

Για να πετύχουμε ένα καλό αποτέλεσμα, πρέπει να παίρνουμε το τσάι με το βότανο για ένα χρονικό διάστημα. Η κανονική θεραπεία διαρκεί δυο εβδομάδες, για να αποφύγουμε τον εθισμό. Η μέση δόση είναι τρία φλιτζάνια την ημέρα, μοιρασμένα ανάλογα, τα οποία πίνονται με μικρές γουλιές. Για να γλυκάνει το τσάι, μπορούμε να του βάλουμε μέλι.

ΔΙΑΒΡΕΓΜΑ
      To διάβρεγμα είναι ένα εκχύλισμα σε νερό, που γίνεται σε θερμοκρασία δωματίου επί περίπου 2-12 ώρες.

ΕΓΧΥΜΑ
      Ρίχνουμε νερό που βράζει πάνω στα φυτά, μέσα σε ένα δοχείο, που το σκέπασμά του κλείνει καλά, για να αποφύγουμε κάθε απώλεια πτητικού αιθέριου ελαίου και τα αφήνουμε να βγάλουν τις δραστικές ουσίες επί 5-15 λεπτά. Μετά φιλτράρουμε. Η κανονική δόση των φυτών είναι 1-3 κουταλάκια του τσαγιού για κάθε φλιτζάνι νερό. Το ζεστό πρέπει να πίνεται αμέσως.

ΑΦΕΨΗΜΑ
       Το αφέψημα γίνεται με το βράσιμο των φυτών μέσα στο νερό επί 5-20 λεπτά. (Για ορισμένα αφεψήματα, που αποτελούνται από σκληρά και μαλακά φυτά, ενδείκνυται να τα μουλιάσουμε πρώτα κι έπειτα να τα βράσουμε).Αν τα φαρμακευτικά φυτά είναι ψιλοκομμένα, 5 λεπτά φτάνουν. Αν είναι ξυλώδη, χρειάζονται 20 λεπτά για να γίνει καλή εξαγωγή του συστατικού τους, ιδίως αν τα φυτά είχαν προηγουμένως μουλιάσει μέσα σε κρύο νερό και κατόπιν σιγά-σιγά βράζονται. Για να φτιάξουμε ένα καλό φλιτζάνι αφεψήματος, βράζουμε τρεις κουταλιές φυτού μέσα σε δυο φλιτζάνια νερό. Τα αφεψήματα δεν πρέπει να τα κρατάμε πάνω από δώδεκα ώρες.

ΕΚΧΥΛΙΣΜΑ
        Μουλιάζουμε τα φαρμακευτικά φυτά μέσα σε νερό ή οινόπνευμα και μετά γίνεται συμπύκνωση με εξάτμιση. Με αυτόν τον τρόπο φτιάχνουμε, τελικά, ρευστά, πυκνόρρευστα ή στερεά εκχυλίσματα. Τα υγρά εκχυλίσματα που υπάρχουν στο εμπόριο είναι συμπυκνωμένα. Αυτά που πωλούνται σε σκόνη έχουν υποστεί προηγουμένως εξάτμιση. Για τις μορφές αυτές, υπολογίζουμε ένα κουταλάκι του τσαγιού εκχύλισμα για ένα φλιτζάνι βραστό νερό.

ΒΑΜΜΑ
      Το βάμμα φτιάχνεται βυθίζοντας για μεγάλο χρονικό διάστημα ένα φρέσκο η ξερό φυτό σε πυκνό διάλυμα οινοπνεύματος. Οι αναλογίες γενικά είναι ένα μέρος φυτών αλεσμένων ή σε σκόνη, προς πέντε μέρη οινοπνεύματος 70%. Τα αφήνουμε να μουλιάσουν σε καλά κλεισμένο βάζο επί 2-6 ημέρες ανάλογα με την περίπτωση και κατόπιν πιέζουμε και φιλτράρουμε το υγρό.

ΣΙΡΟΠΙ
      Tα εκχυλίσματα των φαρμακευτικών φυτών τα προσθέτουμε σε ένα βασικό σιρόπι (π.χ. απλό σιρόπι),που είναι μια διάλυση 200 γραμμαρίων ζάχαρης μέσα σε 100 γραμμάρια ζεστό νερό

ΝΩΠΟΣ ΧΥΜΟΣ
      Ο νωπός χυμός γίνεται με φρέσκα φυτά που κόβονται και συμπιέζονται. Ο χυμός που παίρνουμε, τοποθετείται σε κρύο μέρος επί μια ημέρα για να κατασταλάξει και μετά φιλτράρεται.

ΣΚΟΝΗ
    Τα  φυτά που έχουν ξεραθεί στη σκιά, ψιλοτεμαχίζονται και μετά κονιοποιούνται μέσα σε γουδί. Αυτά τα φυτά, μόνα τους ή μαζί με άλλα, πωλούνται μέσα σε σακουλάκια για την παρασκευή αφεψημάτων και δεν έχουν ανάγκη από φιλτράρισμα. Μερικοί παίρνουν την σκόνη των φυτών κατευθείαν πάνω στη γλώσσα τους ή την ανακατεύουν στις τροφές τους.



ΒΟΤΑΝΑ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΚΟΥΖΙΝΑ ΜΑΣ;
(Τί φαγητό συνοδεύουν;)

Ανηθος: με σούπες, σαλάτες, σάλτσες, κιμάδες, πουλερικά, ψάρια, τουρσιά, τυριά, ομελέτες, όσπρια, πίτες, ψωμιά.
Βασιλικός: με λαχανικά, σούπες, σαλάτες, αυγά, θαλασσινά, κρέατα, κυνήγι, κεφτέδες, ζυμαρικά, ψωμιά, φρούτα.
Γλυκάνισος: με αυγά, τυριά, φρούτα, κρέατα, ψάρια, σαλάτες, ψωμιά, μπισκότα, ποτά.
Δάφνη: με ψητά, σούπες, μαγειρευτά, κρέατα, ψάρια, ρεβίθια, φακές, κρέμες, φρουτοσαλάτες.
Δενδρολίβανο: με κρέατα, πουλερικά, ψάρια, θαλασσινά, ομελέτες, σούπες, λαχανικά, φρουτοσαλάτες, σάλτσες, ψωμιά.
Εστραγκόν: με ψάρι, σαλάτες, πουλερικά, αρνί, αυγά, ξύδι.
Θρούμπι: με σούπες, σαλάτες, όσπρια, κρέατα, τυριά, ψωμιά, φρουτοσαλάτες.
Θυμάρι: με σούπες, μαγειρευτά, ψητά, σάλτσες, σαλάτες, πίτες, ψωμιά.
Κόλιαντρο: το φρέσκο σε σαλάτες, σάλτσες, ομελέτες, σούπες. Οι σπόροι σε σούπες, στιφάδα, λουκάνικα, τουρσιά, κρέμες, ψωμιά, τυροσαλάτες, μπισκότα.
Κρόκος: με σούπες, πιλάφια, ζυμαρικά, κοτόπουλο, τυριά, κρέμες, ψωμιά, μπισκότα, γλυκά, λικέρ.
Λεβάντα: με σαλάτες, κρέατα, τυριά, φρούτα, γλυκά.
Λουίζα: με σούπες, σαλάτες, κρέατα, ψάρια, φρούτα, γλυκά, ποτά.
Μαϊντανός: με... όλα! Κρέατα, ψάρια, σούπες, σάλτσες, σαλάτες, ομελέτες, όσπρια.
Μαντζουράνα: με κρέατα, ψάρια, ομελέτες, ζυμαρικά, χορτόπιτες, λουκάνικα, ψωμιά, ποτά.
Μάραθο: με θαλασσινά, ψάρια, σαλιγκάρια, κρέατα, σούπες, ομελέτες, τυριά, ζυμαρικά, όσπρια, ψωμιά.
Μελισσόχορτο: με κρέατα, πουλερικά, ψάρια, σούπες, τυριά, φρούτα, ποτά, τσάγια.
Μέντα: με σούπες, σάλτσες, σαλάτες, λαχανικά, ζυμαρικά, πίτες, τυριά, φρούτα, κρέμες, ποτά, τσάι.
Ρίγανη: με λαχανικά, σάλτσες, σούπες, κρέας, ψάρι, πουλερικά, όσπρια, ζυμαρικά.
Σέλινο: με κρέατα, ψάρια, σούπες, σαλάτες, ορεκτικά.
Φασκομηλιά: με πουλερικά, κρέατα, ζυμαρικά, όσπρια, ψωμιά, ποτά
(Από το βιβλίο «Τα βότανα στην κουζίνα» των Μαρίας και Νίκου Ψιλάκη)


ΟΔΗΓΟΣ
για οικολογική χρήση απορρυπαντικών

·  Από τα ειδικά σήματα στις ετικέτες των συσκευασιών καταλαβαίνουμε ποια προϊόντα είναι τα πιο  επικίνδυνα: Τα αποφεύγουμε αν μπορούμε να κάνουμε  τη δουλειά μας με άλλα λιγότερο επιβλαβή!
·   Χρησιμοποιούμε πάντα τις κατάλληλες ποσότητες και  ποτέ παραπάνω.
·    Προτιμούμε χαμηλές θερμοκρασίες στην πλύση.
· Χρησιμοποιούμε ανταλλακτικά απορρυπαντικών.   Έτσι εξοικονομούμε το 75% των υλικών συσκευασίας.
·  Αγοράζουμε απορρυπαντικά μη τοξικά, φιλικά προς το περιβάλλον. Προτιμούμε αυτά που δεν περιέχουν φώσφορο, χλωρίνες ή έχουν βάση το πετρέλαιο, γιατί προκαλούν ερεθισμούς στο αναπνευστικό μας σύστημα και πονοκεφάλους στο χρήστη.
· Δεν αγοράζουμε απορρυπαντικά πιάτων ή άλλα που έχουν τον τίτλο antibacterial. (Αυτά τα προϊόντα σκοτώνουν και τα χρήσιμα βακτήρια χαλώντας την οικολογική ισορροπία της κουζίνας και του μπάνιου). Για τον ίδιο λόγο μην αγοράζετε προϊόντα που περιέχουν το συστατικόtriclosan.


ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΗΣΤΕ ΤΑ ΑΚΡΙΒΑ ΚΑΙ ΑΝΘΥΓΙΕΙΝΑ ΧΗΜΙΚΑ ΑΠΟΡΡΥΠΑΝΤΙΚΑ 
με απλά παρασκευάσματα που μπορείτε να ετοιμάσετε μόνοι σας:

Απορρυπαντικό για τα πιάτα: Σ΄ ένα λίτρο ζεστό νερό ρίξτε 12 κουταλιές της σούπας τριμμένο πράσινο σαπούνι και ανακατέψτε καλά μέχρι να λιώσει. Προσθέστε ½ λίτρο οινόπνευμα και το χυμό 12 λεμονιών. Ανακινείτε καλά κάθε φορά που το χρησιμοποιείτε.
Απορρυπαντικό για λείες επιφάνειες: Για να καθαρίσετε και να απολυμάνετε συγχρόνως τις λείες επιφάνειες της κουζίνας - πλαστικές, κεραμικές - και τα ντουλάπια, φτιάξτε ένα μίγμα από φασκόμηλο, λεβάντα, tea tree, ξίδι και σαπούνι - βιολογικό ή πράσινο ή σαπούνι πλυσίματος των πιάτων. Από το προηγούμενο βράδυ ρίξτε τα παραπάνω βότανα σε νερό. Την επόμενη μέρα αφαιρέστε από το νερό τα βότανα και προσθέστε σ΄ αυτό το ξίδι και το σαπούνι.
Είδη υγιεινής πλακάκια μπάνιου, δαπέδου, νεροχύτες: 2 λίτρα νερού, 1,5 φλιτζάνι σόδα, μερικές σταγόνες από αιθέρια έλαια κίτρου, μέντας, λεβάντας και δεντρολίβανου. Ανακατώνετε σε μια λεκάνη και τρίβετε καλά τις επιφάνειες.
Πατώματα, ξύλινες επιφάνειες, τζάμια, καθρέπτες και γενικά οι περισσότερες επιφάνειες στο σπίτι καθαρίζουν με νερό και ξίδι που αδρανοποιεί και την ανάπτυξη μικροοργανισμών (2 κουταλιές ξίδι σε 1 λίτρο ζεστό νερό). Όταν υπάρχουν λαδιές προσθέτουμε 1-2 σταγόνες σαπούνι για τα πιάτα. Για να απαλλαγείτε από την έντονη μυρωδιά του ξιδιού δεν έχετε παρά να αρωματίσετε το χώρο σας με αιθέρια έλαια.
Για τον καθαρισμό των τοίχων, σε 1 λίτρο νερό ρίξτε 2 κουταλιές της σούπας σόδα και  σταγόνες από αιθέρια έλαια λεβάντας ή λουίζας ή κυπαρισσιού. Τρίψτε και ξεπλύνετε με μαλακό σφουγγάρι.
Καθαρισμός αποχετεύσεων και λεκάνης τουαλέτας. Αντί καυστική σόδα, ρίξτε στις αποχετεύσεις μισό φλιτζάνι μαγειρική σόδα και μισό φλιτζάνι ξίδι. Μετά από 15 λεπτά ρίξτε βραστό νερό για να ξεπλυθούν τα κατάλοιπα. (Προσοχή, οι πλαστικοί σωλήνες μπορεί να λιώσουν αν ρίξουμε πολύ βραστό νερό). Το ίδιο χρησιμοποιούμε και για τη λεκάνη της τουαλέτας.
Για τα υφάσματα επιπλώσεων και τις κουρτίνες που δεν πλένονται στο πλυντήριο χρησιμοποιήστε 4 σταγόνες από αιθέριο έλαιο δενδρολίβανου και 1 φλιτζανάκι του καφέ καθαρό οινόπνευμα σε 1 λίτρο νερό. Ψεκάστε με το μίγμα τους λεκέδες, αφήστε να στεγνώσει και περνάτε με την ηλεκτρική σκούπα.
Για να καθαρίσετε και να αρωματίσετε τα χαλιά σας, αφού τα περάσετε με την ηλεκτρική σκούπα για να φύγει η σκόνη, απλώστε πάνω τους για 10 λεπτά το εξής μίγμα: πούδρα και αιθέρια έλαια από λεβάντα ή λεμόνι, σε αναλογία 1 σταγόνα σε ένα κουταλάκι πούδρα. Στη συνέχεια αφαιρέστε με την ηλεκτρική σκούπα την πούδρα.
Οι ντουλάπες και τα συρτάρια καθαρίζουν και ευωδιάζουν αν τα καθαρίσετε με νερό, σαπούνι και αιθέριο έλαιο λεβάντας.
Προστατέψτε τα ρούχα σας από το σκώρο τοποθετώντας στις ντουλάπες σακουλάκια με μίγμα από φασκόμηλο, λεβάντα, βασιλικό και δεντρολίβανο.
Αντί τα τοξικά αποσμητικά χώρου χρησιμοποιήστε φύλλα λεβάντας ή μέντας ή αιθέρια έλαια.
Μύγες, τσιμπούρια και κουνούπια. Για να τα κρατήσετε έξω από το σπίτι σας, αντί των επικίνδυνων αεροζόλ, ψεκάζετε μ΄ ένα κοκτέιλ από αιθέρια έλαια ευκάλυπτου, βασιλικού, γερανιού, γαρίφαλου, κίτρου, δυόσμου και λεβάντας, ή ρίχνετε μερικές σταγόνες στο λύχνο της αρωματοθεραπείας.  Στα παλιά σπίτια επίσης κρεμούσαν στις στέγες κλαδιά από κυπαρίσσι, για τον ίδιο λόγο.
Τα καλύτερα εντομοαπωθητικά είναι ο βασιλικός και το γεράνι, που επιπλέον είναι όμορφα φυτά και μυρίζουν υπέροχα. Βάλτε τα στα μπαλκόνια και τα παράθυρά σας και κρατήστε για πάντα μακριά μύγες και κουνούπια. Ένα ματσάκι φασκόμηλο κρεμασμένο σ΄ ένα ξύλο κοντά στα κηπευτικά σας, διώχνει τα έντομα. Για τα ζωύφια στο χώμα φυτεύετε κοντά στα υπόλοιπα φυτά σκόρδα. Όπως καταλαβαίνετε τα περισσότερα βότανα είναι εντομοαπωθητικά. Προτιμήστε λοιπόν στον κήπο σας φράχτες και μπορντούρες, από βότανα και αρωματικά φυτά, που θα σας απαλλάξουν και από τους ψεκασμούς.

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις